چکیده

یکی از ضرورت های نظام آموزشی، موفقیت در ادامه و گسترش مهارتهای لازم تحصیلی در دانش آموزان است. یک راه برای دستیابی به عملکرد بهتر در آموزشگاه، استفاده از روشها و فنون مطالعه و پژوهش ویادگیری است. دو عنصر اساسی معلم و دانش آموز در امر آموزشی و یادگیری وجود دارد و یادگیری مستلزم تعامل فعال و موثر بین این دو عنصر می باشد. در دیدگاه های جدید عصر حاضر وظیفة آموزش و پرورش تنها به پایان رساندن برنامه های درسی سالانه نیست و دیگر نمی توان دانش آموزان را به چند کتاب درسی محدود کرد. ذهن جست و جوگر دانش آموز پاسخ پرسش های بی شماری را از معلم و مدرسه می خواهد ؛ برآوردن این نیاز دسترسی وافر به منابع چاپی و غیرچاپی را در کتابخانه های آموزشگاهی ایجاب می کند. پژوهش ها نشان داده است که در دسترس بودن منابع غیردرسی ارتباط مستقیمی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد. در این زمینه ، بنا بر مقتضیات ، هر جا که منابع و مواد آموزشی در مدرسه وجود دارد و یا به نحوی در دسترس دانش آموزان است ، مردودی دانش آموزان کمتر است.

بنابراین ، باید راه های رشد پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را شناسایی و استفاده نمود. کتب غیر درسی و مجلاتی مثل کتب و مجلات درسی و غیر درسی  به عنوان یکی از منابع اطلاعاتی که در زمینه‏های گوناگون و برای سطوح مختلف تحصیلی دانش آموزان به طور پیوسته توسط دفاتر انتشارات کمک آموزشی در مجموعة سازمان پژوهش و برنامه‏ریزی آموزشی تهیه می گردند می توانند در بهبود جریان یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مؤثر باشند. با توجه به اینکه مطالعه و پژوهش کتب و مجلات درسی و غیر درسی می توانند تاثیر قابل توجهی در فرایند یادگیری دانش آموزان داشته باشند بنده در سال تحصیلی اخیر تصمیم گرفتم بر روی این موضوع خاص کار کنم و این تاثیر قابل درک را بر روی دانش آموزان اجرا نمایم.

واژگان کلیدی :

مطالعه و پژوهش – یادگیری – کتب و مجلات درسی و غیر درسی – دانش آموز

 مقدمه

مطالعه و پژوهش، همانند هر کار دیگر نیازمند استفاده از روش درست است، رشد و شکوفایی اندیشه، توانائیها و فرهنگ هر انسان به کمیّت و کیفیت مطالعه و پژوهش او بستگی دارد. یکی از دلایل عدم یادگیری برخی از دانش آموزان این است که شیوه مطالعه و پژوهش آنها بر طبق روشها و اصول صحیح مطالعه و پژوهش نیست. رعایت نکردن اصول مطالعه و پژوهش موجب پایین آمدن کارآیی و تضعیف روحیه، کاهش اعتماد به نفس، خستگی و دلزدگی از مطالعه و پژوهش می شود.

 واقعیت این است که در دنیای امروز که عصر اطلاعات و نبرد اندیشه هاست و انسان با انبوه اطلاعات مواجه است، نمی توان با همان روشهای قدیمی به پیش رفت، در دنیای امروز مطالعه و پژوهش، ضرورت پیشرفت است. آنچه اهمیّت یادگیری را آشکار می سازد مسأله تطابق و سازگاری است و هر کس که استعداد یادگیری بیشتری دارد و می تواند به خوبی آن را به کار بندد بیشتر می تواند با محیط خود سازگاری داشته باشد.

 از بررسی اهداف کلی تعلیم و تربیت کشورمان در دوره های تحصیلی و به ویژه در نظام جدید که بیشتر به اهداف علمی و آموزشی نظر دارد ، در می یابیم که هدف اصلی ، تقویت روحیة حقیقت جویی ، تعقل ، تفکر ، مطالعه و پژوهش و بررسی ، تعمق و نقادی و ابتکار در تمام زمینه های اسلامی ، فرهنگی ، علمی و فنی است. همین هدف کلی به تنهایی کافی است تا نشان دهد که در نظام جدید آموزشی آن چه ضرورت دارد ، مشارکت فعالانه دانش آموزان در جریان تعلیم و تربیت خودشان است و این مهم بدون وجود نهادی که او را در معرض اطلاعات ذخیره شده و محمل های گوناگون قرار دهد و شیوه های بهره برداری از آن ها را به او بیاموزد و زمینه را برای خودآموزی فراهم کند ، ممکن نیست. بنابراین ، نظام جدید آموزشی دانش آموزان را در روند آموزش و پرورش خود سهیم می داند و به دستاوردهای فردی دانش آموزان بها می دهد و شرایط لازم را برای آموزش و خودآموزی آن ها فراهم می کند. این نظام دانش آموزان و معلمانی جست و جوگر و خلاق می خواهد به طوری که اهل تحقیق و پژوهش باشند و رکن اصلی تعلیم و تربیت بر مبنای پژوهش قرار دهند. در امر آموزش و یادگیری استفاده از ابزارها و منابع گوناگون کمک علمی و آموزشی را توصیه می کند ، به کتاب درسی تنها به منزله ی یک منبع معتبر درسی برای آغاز حرکت معلم و دانش آموز نگاه نمی کند و توصیه می کند که محتوای آموزشی هر کلاسی با مشارکت دانش آموزان در فرایند سازنده از میان منابع مکتوب و متنوع موجود در محیط و هدایت خلاق ذهنی و عملی معلم و دانش آموز تولید شود. این موارد نمونه هایی از اهداف نظام جدید آموزش و پرورش است.